18e eeuw
Het Galgeschoor is een redelijk oud schor.
De eerste betrouwbare kaarten dateren van op het einde van de 18e eeuw. Onder het Oostenrijkse bewind bracht Graaf de Ferraris gans de Oostenrijkse Nederlanden in kaart. Dit werkje duurde van 1771 tot 1778. Deze Ferrariskaarten werden met een grote nauwkeurigheid op het terrein zelf met de hand getekend.
Op de kaart van Santvliet – kaart 71 – vinden we het Galgeschoor terug. Ter oriëntatie: onderaan de kaart zie je Lillo-Fort. De woonkern bovenaan is Fort Frederik-Hendrik, hier bevindt zich momenteel de 1e Schelde-containerterminal. Ter hoogte van het midden van de kaart zie je de dijk naar de Schelde toe uitstulpen. Hier bevond zich een vooruitgeschoven post van Fort Lillo, nl. Blauwgaren. Nu staan hier 2 “verkeerslichten” voor de Zandvliet- en Berendrechtsluis.
Zoals je ziet had het Galgeschoor toen al min of meer zijn huidige vorm en oppervlakte. Dat het gebied over zo’n periode slechts weinig veranderd is komt doordat het aan de binnenzijde van een bocht ligt waar de invloed van de stroom miniem is.
19e eeuw
Nevenstaande kaart is de kaart Vandermaelen uit 1854. Nieuw is de geul die juist stroomafwaarts van Lillo dwars door het schor gegraven werd; dit is de Beer en bedoeld om aan te sluiten op de daar aanwezige sluis.
20e eeuw
Tot in 1967 maakten het Groot Buitenschoor en het Galgeschoor deel uit van één uitgestrekt gebied, de slikken en schorren van Zandvliet en Lillo.
Dit 2.500ha grote slik en schorgebied dat zich uitstrekte tussen Zandvliet en Bath, vormde samen met het Verdronken Land van Saeftinghe een complex van ruim 5.500ha, waarvan 820ha op Belgisch grondgebied.
Om je te oriënteren op onderstaande Vandermaelenkaart uit 1854: onderaan bevindt zich Lillo-Fort. Waar op de kaart “Nieuwland polder” staat, ligt nu het terrein van BASF.
Havenuitbreidingen
De uitbreidende haven bracht enkele diepgaande veranderingen teweeg:
- de bouw van de Zandvlietsluis in 1967,
- in 1989 de bouw de Berendrechtsluis,
- de Europaterminal in 1990,
- de Noordzeeterminal in 1995,
- en het Deurganckdok in 2005.
Deze ingrepen zorgden ervoor dat het Galgeschoor afgesloten werd van het Groot Buitenschoor en het Verdronken Land van Saeftinghe, en zich meer aansloot op de meer stroomopwaarts gelegen schorren.
Een stukje hier …
Onderstaande foto uit 1904 is genomen vanuit Lillo richting ‘Zandvlietsluis’. Links zie je het Galgeschoor, rechts de polder. De bomen aan de horizon staan op de Cirkeldijk. Het weggetje dat je onderaan rechts van de dijk ziet lopen, lag waar nu de Scheldelaan loopt.
Einde jaren 70 werd in het kader van het Sigma-plan een nieuwe dijk aangelegd. Deze dijk werd ongeveer 200m verder rivierwaarts gelegd.
Nevenstaande kaart toont je de situatie rond 1986.
Onderstaande foto werd halverwege de oude (rechts op de foto ter hoogte van de Scheldelaan) en de nieuwe dijk (links op de foto) genomen. De zone tussen de oude en nieuwe dijk, die ruim de helft van het oorspronkelijke Galgeschoor vormde, werd opgespoten.
… en een stukje daar
Op 3 augustus 1987 startte de bouw aan de Scheldeoever, ten zuiden van het Zandvliet-Berendrechtsluiscomplex, van een containerterminal die plaats moest bieden aan vier containerschepen van gemiddeld 260 meter.
Daarbij werd het noordelijke deel van het Galgeschoor in beslag genomen. Als compensatie voor het verlies aan natuurwaarden, werd de IJzermonding in Nieuwpoort aangeduid als natuurgebied. Dit gebeurde slechts enkele jaren nadat het Galgeschoor erkend werd als natuurgebied en zijn bescherming door allerhande nationale en internationale beschermingen, werd vastgelegd.
