Flora-en-fauna

Met een recente publicatie in het tijdschrift Scientific Data stellen NIOZ-onderzoekers de gegevens uit het onderzoeksprogramma SIBES van 2008 tot en met 2021 beschikbaar gemaakt voor de wetenschappelijke gemeenschap. In SIBES worden jaarlijks alle droogvallende platen in de Nederlandse Waddenzee bemonsterd op biomassa en karakteristieken van het sediment. “Door die lange tijdreeks en door de complete dekking van de Waddenzee, biedt SIBES een schat aan informatie die weer nieuwe inzichten zal opleveren voor de wetenschap en beheer ”, zegt de wetenschappelijk coördinator van SIBES, Allert Bijleveld (NIOZ).

De populaties van 37 kenmerkende soorten vissen en bodemdieren van de Oosterschelde zijn sinds 1994 gemiddeld met 28 procent achteruitgegaan. Van 15 van deze soorten gaan de aantallen achteruit, zoals schol, mossel en Europese zeekreeft, terwijl 8 soorten (waaronder purperslak en platte oester) toenemen. Dat blijkt uit analyses van het CBS van gegevens uit het Monitoringproject Onderwater Oever (MOO) van Stichting ANEMOON.

Het beestje trok de afgelopen anderhalve maand honderden, zo niet duizenden vogelliefhebbers naar Neeltje Jans. Reden was de verschijning van de Pacifische parelduiker in een van de voormalige werkhavens op het eiland, een vogel die zich niet eerder in Zeeland of Nederland had vertoond. En dat wilden vogelaars met eigen ogen aanschouwen en op de gevoelige plaat vastleggen. Maar sinds een dag of tien is de vogel niet meer gezien. Is hij gevlogen of opgegeten?

Aan de kust lijken weer meer wilde dieren te sterven aan de vogelgriep. Dit jaar zijn al een buizerd in Zuienkerke, een blauwe reiger in Knokke-Heist en 2 meeuwen in Oostende opgehaald die zo goed als zeker besmet zijn. Het Agentschap Natuur en Bos raadt aan om zieke en dode vogels te melden. >> lees … Lees verder

Om de strandplevier als soort beter te kunnen beschermen is gedragsonderzoek naar gedrag en overleving van jongenbelangrijk. Met die informatie kunnen plevieren ook in de jongenfase beter te beschermd worden. Dit onderzoek focust zich op het gedrag van strandplevierjongen in natuurlijke (onverstoorde) en verstoorde omstandigheden. >> lees verder …

Tijdens de winter 2022/23 werden in ruim 800 gebieden opnieuw vele tienduizenden watervogels geteld in Vlaanderen, mede dankzij de inzet van vele vrijwillige vogelkijkers. In een eerste bijdrage in deze nieuwsbrief bespreken we kort de belangrijkste telresultaten. >> lees verder …

De huidige uitbraak van het hoogpathogene H5N1-virus, dat sinds november voor verhoogde vogelsterfte in Nederland zorgt, grijpt flink om zich heen. Met name Brandganzen in Noord-Nederland worden hard getroffen, maar ook bij andere soorten en in andere gebieden is het virus vastgesteld. Waakzaamheid is dus geboden. >> lees verder …

Nederland is een bijzonder aantrekkelijk gebied voor overwinterende en doortrekkende watervogels. Ze worden aangetrokken door het waterrijke landschap, de milde winters en strategische ligging aan de Oost-Atlantische trekroute. Door de toename van zachte winters in Nederland en elders lijken de winterarealen te verschuiven. Hoe gaat het met overwinteraars? >> lees verder …

Alken en zeekoeten op de Noordzee vliegen in groten getale om de offshore windparken heen. Dat blijkt uit een studie van Wageningen Marine Research, die met een nieuwe statistische methode het effect van windmolenparken op de ruimtelijke verspreiding van zeevogels bepaalt. >> lees verder …

Ooit zijn de wieren langs onze kust ingedeeld in meerdere vaste algal communities (gemeenschappen van wieren). Tegenwoordig, veertig jaar later, is de situatie drastisch anders. Exoten en andere nieuwkomers beginnen te domineren. De vraag ontstaat hoe ernstig dat is. >> lees verder …

Nu er bijna geen paling meer voorkomt in Nederland is de oplossing: kweken. “Ik vind het vreselijk. De gedachte moet zijn, ‘we moeten de natuur herstellen’. De gedachte is, ‘laat de natuur maar, die hebben we niet nodig’ “, zegt Hans Sibbel in Vroege Vogels. “Wij mensen verdienen het niet om de gerookte paling nog … Lees verder

Ruim honderd vogelspotters stonden vrijdagmiddag klappertandend met de camera op de Oosterscheldekering. Daar zagen zij een vogel die nog nooit eerder in Nederland gezien is: de Pacifische parelduiker. >> lees verder …

Nederlandse stranden liggen deze dagen vol met zeesterren. De dieren zijn waarschijnlijk aangespoeld door een sterke aanlandige wind. Zeesterren leven vaak dicht bij de kust. Ze hebben kleine zuignapjes, maar bij een stevige onderstroom in het water zijn ze te zwak om zichzelf tegen te houden. Dat is de afgelopen dagen waarschijnlijk het geval geweest. … Lees verder

Tijdens een opruimexpeditie op een wrak in de Noordzee, kwam een mooi klein visje voor de lens van de duikers. Het bleek een niet eerder in onze Noordzee waargenomen grondel te zijn – geheel nieuw voor Nederland. >> lees verder …

Het Waddenfonds trekt de portemonnee om onderzoek te doen naar het natuurherstel van schelpdierbanken, vooral mosselen moeten daar uiteindelijk van profiteren. Voor de studie werkt de Rijksuniversiteit Groningen (RUG) de komende vier jaar samen met oestervissers en het werelderfgoedcentrum Lauwersoog (WEC). Het Waddenfonds maakt 972.113 euro vrij hiervoor. >> lees verder …

Het gaat nog steeds slecht met de kreeften in de Oosterschelde. Door massale sterfte is hun aantal dit jaar drastisch afgenomen. Kreeften die tijdens het kreeftenseizoen (van maart tot en met juli) levend opgevist werden, waren vaak verzwakt en slap. Onderzoek van de Wageningen University & Research (WUR) naar de oorzaak heeft niets opgeleverd. Daarom … Lees verder

Het aantal jonge mosselen in de Waddenzee is het afgelopen jaar fors gestegen. Naar schatting is er 4000 hectare aan mosselbanken bij gekomen op de droogvallende platen van de Waddenzee, blijkt uit onderzoek van de Wageningen University & Research (WUR). >> lees verder …

Bureau Risicobeoordeling & onderzoek (BuRO) heeft een advies uitgebracht over de geaderde stekelhoren (Rapana venosa). Omdat er sterke aanwijzingen zijn dat deze beruchte predator van schelpdieren zich inmiddels in de Noordzee kan voortplanten, adviseert BuRO het ministerie van Landbouw, Visserij, Voedselzekerheid en Natuur (LVVN) om onderzoek te doen om inzicht te verkrijgen in de mogelijke … Lees verder

De Europese steur, ooit de grootste vis van Nederland, verdween rond 1950 door overbevissing, kanalisatie en watervervuiling. Nu wordt in het Rijnstroomgebied gewerkt aan herintroductie met honderden uitgezette jonge steuren. Dit gebeurt in een samenwerking tussen Sportvisserij Nederland, ARK Rewilding Nederland, het Wereld Natuur Fonds, en met de steun van Franse, Duitse en Nederlandse overheden. … Lees verder

Vogelaars vermoedden het al, maar sinds 14 november is het officieel: de dunbekwulp is uitgestorven, melden onderzoekers vandaag. Deze vogel, ooit te vinden in Europa, West-Azië en Noord-Afrika, leeft nu alleen voort in museumcollecties. Pepijn Kamminga, collectiebeheerder bij Naturalis, reageert. >> lees verder …