Zeesterrenpap en stervende kreeften

Door opwarming van de oceaan veranderen zeesterren in pap en sterven kreeften, zeggen wetenschappers.

Het opwarmende water in de Atlantische en Stille Oceaan veroorzaak in toenemende mate ziekten waardoor zeesterren ‘smelten’ en bij kreeften laesies veroorzaakt. De uitbraak van de ziekte is zo dodelijk dat wetenschappers, in twee studies, concluderen dat een soort zeester verdwenen is uit de kustwateren van Washington en British Columbia en dat de kreeftenvisserij, die al gedecimeerd is in zuiden van New England, nu ook bedreigd wordt in Maine.

In de Stille Oceaan is een virus verantwoordelijk voor de verdwijning van de kleurige zonnebloemster. Dezelfde ziekte maakt ook veel slachtoffers onder de paarse zeesterren zeggen wetenschappers van onder andere de Cornell University. De rapporten van de universiteit en andere instellingen werden deze week gepubliceerd.

Vele klimaatstudies hebben aangetoond dat de oceanen opwarmen. Daarbij komt 30% van de koolstof uit de atmosfeer in de zee terecht dat verzuring van het water veroorzaakt. Het resultaat is dat koraal, schelpdieren en andere organismen sterven.

De zeesterstudie werd geleid door Morgan E. Eisenlord, een evolutionair bioloog aan de Cornell University, en gepubliceerd in Proceedings of the Royal Society B. Het onderzoek werd zowel in een laboratorium als op 16 plekken op de San Juan eilandengroep, voor de kust van Washington, uitgevoerd. Wetenschappers ontdekten dat de paarse zeester geleidelijk steeds zieker werd naarmate de temperatuur van het water een beetje steeg. Simulaties in het laboratorium bevestigde deze observaties. De ziekte kwam vaker voor naarmate de temperatuur steeg. Hierdoor bezweken volwassen paarse zeesterren binnen enkele dagen. De virusziekte en de dood van de zeesterren kwamen vaker voor bij temperaturen die tussen de 12˚ en 16˚ graden Celsius. Voor de volwassen dieren steeg het risico om te sterven met 18% bij een temperatuur van 16˚ Celsius.

“Jonge dieren leken beter bestand tegen de ziekte te zijn,” zei Drew Harvell, een professor Ecologie en Evolutionaire Biologie aan de Cornell University en die meewerkte aan beide studies. “Het duurde langer voordat zij ziek werden, maar zodra de ziekte uitbrak, stierven zij snel.”

De wetenschappers zeggen, gebaseerd op 50 jaar oude museumcollecties, dat alle zeesterren het virus al geruime tijd met zich meedragen. Het opwarmende water en mogelijk genetisch verandering hebben de potentie van het virus verhoogd, zei Harvell.

In 2011 spoelde paarse zeesterren aan langs de kust van Californië, maar niemand wist waarom. De uitbraak van de ziekte werd voor het eerst geconstateerd in 2013, wetenschappers dachten dat de uitbraak beperkt zou blijven tot de wateren bij Washington en zuidelijk Canada. Maar na twee jaar is de ziekte verantwoordelijk voor de sterfte onder 20 soorten tussen Californië en Alaska.

“Deze uitbraak kwam zo snel opzetten, tegen de tijd dat we er genoeg over wisten was het al voorbij,” zei Harvell. De vraag voor dit jaar is, wat zal er in Alaska gaan gebeuren. De zonnebloemster kwam daar veel voor, maar is nu verdwenen. Tijdens een duik zag je er soms wel een stuk of 30.”

De studie naar de kreeften identificeerde een epizoötiologische huidziekte die veroorzaakt wordt door het opwarmende water. Het syndroom, voor het eerst geobserveerd in de jaren ’90 in de Long Island Sound bij New York en Connecticut, Block Island Sound bij Rhode Island en Buzzards Bay bij Massachusetts, wordt gekenmerkt door een snelle verslechtering van het harde pantser. De ziekte verspreid zich snel, maar vooral onder vrouwelijke dieren. Vrouwelijke dieren vervellen minder vaak dan mannelijke kreeften en dragen hun harde schubbenhuid langer met zich mee waardoor zij langer aan de ziekte worden blootgesteld.

Een experiment in een laboratorium onderzocht het effect van de bacteriën die de ziekte veroorzaken en trof de bacteriën aan bij een temperatuur van 10˚ Celsius. Op die temperatuur verspreidde de ziekte zich langzaam. Tussen de 10˚ en 20˚ Celsius was de verspreiding sneller. Zelfs nadat de oude huid was afgeworpen werd de nieuwe schaal snel besmet. Kreeften die deze ziekte hebben geen marktwaarde.

“De ziekte heeft een verwoestende uitwerking gehad op de kreeftenvisserij in New England en nu bedreigt het ook de kreeftenvisserij in Maine,” zei Jeff Shields, professor mariene wetenschappen van het Virginia Institute of Marine Science en de medeauteur van de studie. Het onderzoek werd geleid door Jeffrey Maynard, toen een postdoctorale wetenschapsmedewerker in het laboratorium van Harvell in Cornell. De studie werd ook in de Royal Society B gepubliceerd en maakte deel uit van een speciale uitgave die over mariene ziekten ging.

Shields zei dat wetenschappers in de lente alert zullen zijn op een toename in de huidziekten voor de kust van Maine en faunabeheer zullen waarschuwen als de ziekte wordt waargenomen. Om de stress door de ziekten voor de kreeften te verminderen raden wetenschappers aan om vervuiling, bootverkeer en transmissiewegen aan te pakken.

>> Lees het volledige artikel

Nederlandse vertaling door Laura ten Seldam