In de Internationale Scheldecommissie (ISC) streven zes partners in het kader van de internationale uitvoering van de Europese waterrichtlijnen naar een duurzaam en integraal beheer van de Schelde: Frankrijk, Nederland, federaal België, het Waalse Gewest, het Brusselse Hoofdstedelijke Gewest en het Vlaamse Gewest. Om dat doel te bereiken, stelt de ISC voor de komende zes jaar concrete maatregelen voor.
“Sinds december 2000 is de Europese Kaderrichtlijn Water van kracht. Die wil de toestand van de Europese waterlopen aanzienlijk verbeteren en de lidstaten ertoe aanzetten om duurzaam met water om te springen”, vertelt Ann Huysmans, uitvoerend secretaris van de ISC en waarnemer in de Vlaams-Nederlandse Scheldecommissie. “De kaderrichtlijn verplicht iedere lidstaat om één stroomgebiedbeheerplan per stroomgebiedsdistrict te hebben. Met deze plannen leggen we doelstellingen en maatregelen vast om de toestand van alle wateren (oppervlaktewater, grondwater, kustwater) van het Scheldestroomgebiedsdistrict te verbeteren, telkens voor een cyclus van zes jaar, tot en met 2027. Onze aandacht gaat vooral naar het ecologische evenwicht in het stroomgebied.”
Leren van elkaar
De eerste beheerplannen voor het stroomgebied (2010-2015) lopen binnenkort af. Voor 2016-2021 komen er nieuwe aan, ook nu weer met maatregelen om de waterkwaliteit te verbeteren maar ook om de overstromingsrisico’s te beheersen. Ann Huysmans: “De ISC coördineert deze waterbeheerplannen in twee overkoepelende beheerplannen voor het stroomgebied van de Schelde. Maatregelen opleggen kunnen we niet. Onze meerwaarde bestaat erin dat we een forum opzetten voor overleg tussen de verschillende lidstaten, en proberen om hun beheerplannen op elkaar af te stemmen om zo meer efficiëntie en coherentie van bron tot monding te bereiken. Het uitgangspunt is dat we van elkaar kunnen leren. Problemen ‘van over de grens’ en de oplossingen daarvoor kunnen ook voor de andere Schelderegio’s relevant zijn.”
Zuiverder water
“De waterkwaliteit is er in de laatste tien tot vijftien jaar flink op vooruitgegaan. Dat blijkt uit de rapporten die we daarover sinds 1997 publiceren”, vertelt Ann Huysmans. “De voorlopige resultaten van het nieuwste rapport, dat eind dit jaar verschijnt, tonen dat maatregelen zoals afvalwaterzuivering en een duurzaam gebruik van de Schelde vruchten afwerpen. We merken dus een voortdurend herstel van de ecologische waarden in het gebied. Maar de waterkwaliteit kan nog veel beter en inspanningen blijven nodig.”
Voor 2016-2021 doet het stroomgebiedbeheerplan enkele concrete voorstellen. “Zo focussen we op het nitraatprobleem, een gevolg van de landbouw. De aanleg van bufferstroken voorkomt dat nitraten en fosfaten rechtstreeks in de Schelde terechtkomen. Het gaat om stroken met gras of gewassen die minder bemesting nodig hebben.” Er komen nog andere maatregelen aan bod in het nieuwe beheerplan: de sanering van waterbodems, de optimalisering van de sanering van afvalwater, en maatregelen om de overstromingsrisico’s beter te beheersen.