De verhoging van de zeedijken op deltahoogte in de jaren tachtig en negentig van de vorige eeuw was catastrofaal voor de paddenstoelen die erop voorkwamen. Dat er tegenwoordig op deze zeedijken wel degelijk weer interessante paddenstoelen kunnen worden gevonden, is nog niet wijd verbreid bekend. November is de maand bij uitstek om naar bijzondere graslandpaddenstoelen uit te zien. Een wandeling over een op deltahoogte gebrachte dijk in het noorden van het land bracht een paar opmerkelijke paddenstoelensoorten aan het licht.
Wasplaten veelal nog niet teruggekeerd
Na de noodzakelijke verhoging van de zeeweringen op deltahoogte in de jaren tachtig en negentig van de vorige eeuw verdwenen veel groeiplaatsen van bijzondere wasplaten. Behalve het Gewoon sneeuwzwammetje en de Zwartwordende wasplaat worden tegenwoordig nog steeds geen andere Hygrocybe-soorten op deze verzwaarde dijken gevonden. Hoelang het zal duren voordat deze zich ook weer laten zien is afwachten. Vooral zeldzamere en meer veeleisende soorten wasplaten hebben tot nu toe nog steeds verstek laten gaan. Een reden voor veel paddenstoelenliefhebbers om hun heil elders te beproeven.
Oude secundaire dijken die (nog) niet op deltahoogte hoefden te worden gebracht en op een juiste wijze worden beheerd zijn populair en worden nog het meest op graslandpaddenstoelen onderzocht. Logisch want hier maak je nog wel een gerede kans op bijzondere graslandpaddenstoelen zoals kleurige wasplaten. De op deltahoogte en anderszins verzwaarde dijken worden vaak niet meer als interessant genoeg beschouwd bij veel paddenstoelenliefhebbers. Dit is echter een grote misvatting want er komen wel degelijk zeldzame paddenstoelen voor, soms zelfs in groot aantal. Ze zijn alleen niet zo kleurrijk als de meeste wasplaten.
Storm en regen
Het is de afgelopen week niet het meest ideale weer geweest voor een dijkwandeling. Stormwind en regen weerhielden velen van ons om er op uit te trekken, laat staan boven op een zeedijk te gaan lopen. Toch waren er een paar paddenstoelfanaten die dit weer trotseerden en gingen uitwaaien op een zeedijk in het noorden van het land. Het was opvallend hoeveel grauwig bruinige paddenstoelen er op de waddendijk tevoorschijn waren gekomen. In eerste instantie werden de meeste paddenstoelen aangezien voor de zeer algemene Bruine satijnzwam (Entoloma sericeum) en werd er doorgelopen. Op de terugweg werden er voor de zekerheid toch maar enkele van deze grauwbruin gekleurde paddenstoelen meegenomen om deze thuis eens nauwkeuriger te bekijken.
Grauwbruine zeldzaamheden
De meegenomen paddenstoelen werden uitgesleuteld en al snel werd duidelijk dat het helemaal niet om alledaagse soorten ging. Het bleek te gaan om de Bruine trechtersatijnzwam (Entoloma sericeoides, RL Kwetsbaar) en de Kleine barsthoed (Dermoloma pseudocuneifolium, RL Bedreigd). Er werd teruggereden om de dijk eens nauwkeuriger te onderzoeken en al snel werd duidelijk dat de dijk er vol mee stond. Op een andere op deltahoogte gebrachte waddendijk werden behalve Grauwe barsthoeden (Dermoloma cuneifolium, RL Bedreigd) en bruin gekleurde Zwartgespikkelde wasplaten (Camarophyllopsus atropuncta, RL Gevoelig) nog enige tientallen exemplaren aangetroffen van een onopvallende satijnzwam. In dit geval ging het om de zeldzame Stopverfsatijnzwam (Entoloma kuehnerianum, RL Kwetsbaar). Behalve aan microscopische kenmerken is deze soort gemakkelijk te herkennen aan de sterke geur die aan stopverf doet denken. De op deltahoogte gebrachte of anderszins versterkte dijken zijn uit mycologisch oogpunt wel degelijk de moeite van het bezoeken waard, mits het beheer natuurlijk op een verantwoorde wijze wordt uitgevoerd.
Tekst en foto’s: Martijn Oud, Nederlandse Mycologische Vereniging