Invasieve uitheemse soorten zijn soorten die door mensen zijn geïntroduceerd op een plaats waar ze voorheen niet voorkwamen en waar ze welig tieren. Als recreant op zee en in estuaria kan men aardig wat van deze soorten meenemen. Ze komen vast te zitten aan de romp van zeilboten, jachten en kajaks of raken verstrengeld in een duikers- of vissersuitrusting. Het is dan ook niet merkwaardig dat jachthavens vaak hotspots zijn van invasieve uitheemse soorten. Gelukkig kunnen we dit voorkomen! Lees er alles over in de folder opgesteld door het SEFINS-project.
Door de toegenomen internationale handel en maritiem verkeer tussen Europa en de rest van de wereld is het aantal invasieve uitheemse soorten (IUS) sterk toegenomen, vooral via import of het meereizen. Exotische soorten worden geïmporteerd voor commerciële of decoratieve doeleinden, maar ontsnappen uit aquacultuurbedrijven of aquaria. Sommige IUS zitten zelfs verstopt in geïmporteerd grind of zand. Het meeliften van uitheemse soorten in ballastwater of op de romp van professionele schepen of recreatieve vaartuigen zorgt ervoor dat (jacht)havens in estuaria en langs de kust hotspots zijn voor IUS.
Deze uitheemse soorten kunnen aanzienlijke schade veroorzaken aan het milieu of de economie. Volgens het Europees project Safeguarding the Environment From Invasive Non-Native Species (SEFINS) wordt op globaal niveau aangenomen dat IUS een van de belangrijkste oorzaken zijn van het verlies van biodiversiteit (na vernietiging van habitat). De blaasjeskrab (Hemigrapsus sanguineus) bijvoorbeeld, afkomstig uit de westelijke Stille Oceaan, is een soort die de populatie van inheemse krabben kan doen verminderen door concurrentie en predatie. De blaasjeskrab voedt zich onder meer met larven en jonge stadia van slakken, zeepokken en borstelwormen. Ook aan oester-en mosselbanken kan ze schade berokkenen. Ook kunnen IUS miljoenen euro’s kosten doordat ze boten en constructies begroeien of beschadigen, en visserijactiviteiten belemmeren.
Wat te doen om IUS te voorkomen? In de SEFINS-folder, beschikbaar in het Nederlands, Frans en Engels, lees je er alles over. Maak de romp van je vaartuig regelmatig schoon en herken de uitheemse soorten. De plaats waar je de soort hebt waargenomen kan je ingeven in de gratis App ‘That’s Invasive!’ van RINSE, beschikbaar voor iPhone en Android. Zo hoopt RINSE meer informatie te verzamelen over de aantallen en locaties van de IUS. Controleer je uitrusting steeds op levende organismen, maak de gehele uitrusting grondig schoon en droog ze goed (sommige soorten kunnen dagen overleven in een vochtige omgeving) vooraleer je naar een ander gebied trekt. Spreek over de gevaren en gevolgen van invasieve uitheemse soorten met andere zeilers, vissers, duikers, surfers en eigenaars van je jachtclub. Want hoe meer mensen de nieuwe IUS-soorten herkennen, hoe sneller er kan ingegrepen worden om een invasie te vermijden.
Meer lezen over IUS kan in de in 2014 door het SEFINS-project uitgewerkte publicatie ‘De omgeving beschermen tegen invasieve uitheemse soorten’ (beschikbaar in het Nederlands, Frans en Engels). EU-lidstaten moeten zich sinds de nieuwe wetgeving omtrent IUS beter wapenen tegen opkomende soorten. Met deze brochures hoopt men hierbij te kunnen bijdragen.
Link: www.vliz.be/imisdocs/publications/272619.pdf